Hành động Trung Quốc làm tăng căng thẳng trong khu vực

Các hãng tin trên thế giới đều chung nhận định về việc Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép trên thềm lục địa Việt Nam, cho rằng đây là hành động khiến căng thẳng trong khu vực tăng cao.

Trong bài viết có tiêu đề "Việt Nam nỗ lực ngăn Trung Quốc triển khai giàn khoan", hãng tin AP nhận định động thái đặt giàn khoan ở khu vực trên thềm lục địa Việt Nam cuối tuần trước là một trong những bước đi khiêu khích nhất của Trung Quốc trong việc khẳng định chủ quyền ở biển Đông.

Tàu Trung Quốc (trái) phun vòi rồng vào tàu kiểm ngư Việt Nam gần khu vực Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép trên thềm lục địa Việt Nam. Ảnh: AP.

Diễn biến này, cùng sự lớn mạnh về quân sự và kinh tế của Bắc Kinh, khiến những quốc gia trong khu vực đang có tranh chấp với Trung Quốc như Philippines lo ngại. Mỹ hôm qua lên tiếng bày tỏ sự lo ngại về tình hình hiện tại ở biển Đông. Bà Jen Psaki, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, gọi hành động của Trung Quốc là "khiêu khích và không giúp gì trong duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực".

Tờ New York Times cho hay tranh chấp ở khu vực biển Đông không phải là vấn đề mới. Tuy nhiên, việc sức mạnh quân sự Trung Quốc ngày càng tăng trong thời gian qua đã làm xuất hiện một số lo ngại trong khu vực.

Chuyên gia về Việt Nam Carl Thayer nói với hãng tin AFP rằng quyết định đưa giàn khoan vào thềm lục địa Việt Nam là một thay đổi lớn trong chiến thuật của Trung Quốc. Ông Thayer cho biết thêm đây có thể là phản ứng của Bắc Kinh với chuyến thăm châu Á vừa qua của Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trong chuyến thăm, Mỹ khẳng định sẽ ủng hộ Nhật Bản và Philippines, hai quốc gia đang có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh.

Reuters nhận định căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc xảy ra trong bối cảnh hai nước đang trong quá trình cải thiện quan hệ, bỏ qua một số vấn đề trong quá khứ. Hãng tin dẫn lời một quan chức trong ngành công nghiệp dầu khí Trung Quốc, đăng tải trong bài viết có tựa đề "Việt Nam và Trung Quốc đối đầu trên biển Đông", nói rằng việc triển khai giàn khoan của Tổng công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC) tới vùng biển gần Việt Nam dường như mang tính chính trị nhiều hơn là thương mại.

"Động thái này phản ánh ý chí của chính phủ trung ương và còn có liên quan đến chiến lược của Mỹ ở châu Á", quan chức giấu tên nói. "Nó không phải vì mục đích thương mại. Nó không giống như CNOOC đã chuẩn bị kế hoạch thăm dò lớn ở khu vực này".

The Economist nhận định đây không phải là hành động bình thường. Bắc Kinh nhấn mạnh rằng giàn khoan đang hoạt động trên vùng biển của Trung Quốc. Điều này dường như là để tuyên bố khu vực nằm trong thềm lục địa của Việt Nam thuộc vùng đặc quyền kinh tế của quần đảo mà Trung Quốc gọi là Tây Sa (tức quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam).

Tuy nhiên, cơ sở của những tuyên bố trên là mơ hồ, cũng giống như bản đồ "đường chín đoạn", khẳng định chủ quyền với phần lớn diện tích biển Đông Trung Quốc từng công bố. Trang tin cho rằng điều này không có cơ sở luật pháp quốc tế và Trung Quốc cũng chưa bao giờ làm rõ những tuyên bố của mình.

BBC cho rằng đây là thời điểm căng thẳng giữa hai quốc gia láng giềng ở châu Á đạt mức cao nhất. Theo Financial Times, căng thẳng trong khu vực biển Đông leo thang đáng kể sau khi Việt Nam thông báo tàu Trung Quốc cố ý đâm vào tàu Việt Nam ở khu vực gần quần đảo Trường Sa, đồng thời Philippines thông báo bắt 11 thuyền viên trên một tàu cá Trung Quốc.

Theo VnExpress