Ra đời từ năm 1957, với chu kỳ 2 năm một lần, Giải vô địch bóng đá châu Phi (CAN) lần thứ 27 trong năm 2010 này mang một ý nghĩa thật đặc biệt: chỉ 5 tháng sau đó, lần đầu tiên giải vô địch bóng đá thế giới sẽ diễn ra tại lục địa đen.
Ra đời từ năm 1957, với chu kỳ 2 năm một lần, Giải vô địch bóng đá châu Phi (CAN) lần thứ 27 trong năm 2010 này mang một ý nghĩa thật đặc biệt: chỉ 5 tháng sau đó, lần đầu tiên giải vô địch bóng đá thế giới sẽ diễn ra tại lục địa đen. Chính vì vậy, đây cũng có thể coi là cuộc tổng duyệt cho cuộc chinh phục World Cup trên sân nhà của bóng đá (BĐ) châu Phi.
Để tránh cho các đội tuyển (ĐT) mất sức ở Nam Phi nên vòng loại CAN 2010 được tích hợp với vòng loại World Cup. Do vậy cả 5 đại diện giành vé dự VCK World Cup: Bờ biển Ngà, Ghana, Cameroon, Nigieria, Algeria, đều đương nhiên có mặt ở Angola dự CAN 2010. Tuy nhiên, có điều trớ trêu là chính đội chủ nhà của World Cup: Nam Phi lại không thể vượt qua vòng loại giải châu Phi, còn đội ĐKVĐ CAN: Ai Cập lại mất vé dự VCK World Cup.
Bảng A được đánh giá "nhẹ cân" nhất khi chỉ gồm: chủ nhà Angola, Mali, Malawi và Algeria. Ngoài Algeria nhỉnh hơn hẳn, được dẫn dắt bởi HLV người Bồ Đào Nha, Angola đặt mục tiêu ít nhất phải vào bán kết trong lần đầu tiên tổ chức CAN. Nhưng trước trận khai mạc gặp Mali vào ngày mai, chủ nhà đang hết sức lo lắng bởi hàng loạt chấn thương và kết quả trận giao hữu gần nhất hòa Gambia 1-1 đầy thất vọng.
Bảng B thực sự là bảng "tử thần" khi ƯCV số 1 Bờ biển Ngà của Didier Drogba sẽ đụng độ với Ghana (từng 4 lần vô địch) của người đồng đội ở Chelsea: Michael Essien, cùng Togo của chân sút cũng đang chơi tại Anh: Adebayor và Burkina Faso với "vua phá lưới" vòng loại Dagano (12 bàn). Đây cũng là 4 ĐT quy tụ những "viên ngọc đen" sáng giá nhất, nhiều khả năng sẽ thâu tóm các danh hiệu cá nhân ở CAN 2010. Chẳng hạn Bờ biển Ngà, không phải "voi rừng" Drogba mà cầu thủ vừa được bình chọn xuất sắc nhất của quốc gia Tây Phi này trong năm 2009 là tiền vệ đánh chặn của Barcelona: Yaya Toure. Dưới sự dẫn dắt của HLV người Bosnia Vahid Halihodzic, Bờ biển Ngà rất muốn xóa đi kỷ niệm buồn 2 năm trước khi cũng là ứng viên sáng giá nhất nhưng đã bất ngờ thảm bại 1-4 trước Ai Cập ở trận bán kết vì sự tự mãn.
Nằm chung với Mozambique và Benin, 2 chiếc vé vào tứ kết của bảng C hầu như khó thoát khỏi tay Ai Cập và Nigieria. Không chỉ là ĐKVĐ 2 kỳ giải gần nhất, Ai Cập còn đang giữ kỷ lục 6 lần đăng quang ở CAN (trong đó có lần giải đầu tiên 1957). Nghịch lý là đất nước kim tự tháp lại "khôn nhà dại chợ", làm "trùm" ở lục địa đen nhưng chưa một lần Ai Cập đến được VCK World Cup. Kỳ này cũng vậy. Do đó họ sẽ dồn sức để bảo vệ ngôi vô địch lần thứ 3 liên tiếp, có điều Ai Cập sẽ không có 2 người hùng ở CAN 2008 là Zaki và Aboutraika. Ngược lại với trường hợp của Ai Cập là Nigieria. Tuy chỉ mới 2 lần vô địch châu Phi nhưng "Đại bàng xanh" lại tung cánh rất cao ở các kỳ World Cup. Đây là cơ hội để các đối thủ tại South Africa 2010 nhận diện sức mạnh của đối thủ châu Phi đáng gờm này. Nigieria vừa có sự trở lại của 2 cầu thủ rất quan trọng: trung vệ Yobo (Everton) và tiền đạo Obafemi Martins (Wolfburg).
Tuy nhiên, sẽ là sai lầm lớn nếu không nhắc đến "những chú sư tử bất khuất" Cameroon. Nằm cùng bảng D với Gabon, Zambia và Tunisia; mục tiêu của ĐT từng 4 lần vô địch châu Phi và là đương kim á quân này rõ ràng cao hơn rất nhiều so với chiếc vé vào tứ kết. Với riêng chân sút của Inter, Samuel Etoo - 3 lần "Quả bóng vàng" châu Phi và hiện đang giữ kỷ lục ghi tổng cộng 16 bàn tại 5 kỳ tham dự CAN liên tiếp - còn có tham vọng phá kỷ lục ghi 9 bàn thắng của tiền đạo người Congo Ndaye lập được ở CAN 1974 (tại 2 giải đấu liên tiếp gần đây nhất 2006 và 2008, Etoo đều đoạt chức "vua phá lưới" với 5 bàn).
Thành tích cao nhất của BĐ châu Phi ở World Cup chính là thuộc về Cameroon khi vào đến tứ kết Italia 90. Nhưng có một quy luật là ĐT đăng quang tại CAN lại chơi không thành công ở kỳ World Cup ngay sau đó.
DƯƠNG CẦM
