Không để hình thành ''điểm nóng'' về khai thác khoáng sản

Trong 6 tháng đầu năm, các cơ quan chức năng của tỉnh và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều giải pháp, kịp thời xử lý nhiều vụ vi phạm về khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh.

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh quyết không để hình thành “điểm nóng” về khai thác khoáng sản, trong 6 tháng đầu năm 2020, các cơ quan chức năng của tỉnh và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều giải pháp, kịp thời xử lý nhiều vụ vi phạm về khai thác khoáng sản (cát, sỏi, đất, đá) trái phép trên địa bàn tỉnh.

Nhiều ghe bơm hút, vận chuyển cát trái phép bị Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh bắt giữ tại H.Nhơn Trạch

Theo đánh giá của Phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (PC05) Công an tỉnh, các vi phạm trên lĩnh vực môi trường vẫn diễn biến phức tạp và khá đa dạng. Trong đó nổi lên là tình trạng khai thác, kinh doanh khoáng sản…

* Đánh mạnh nạn khai thác khoáng sản trái phép

Đáng quan tâm nhất là tình trạng khai thác cát, sỏi dọc các tuyến sông trên địa bàn tỉnh diễn ra với quy mô tuy nhỏ lẻ, hoạt động lén lút nhưng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi. Qua công tác điều tra, xử lý của lực lượng công an cho thấy, các đối tượng đã chuyển từ việc sử dụng ghe lớn (ghe bạch tuộc) rầm rộ khai thác trên đoạn sông lớn sang dùng các ghe nhỏ luồn sâu và các khe, rạch để bơm hút cát theo kiểu “đánh du kích”, nhằm qua mặt lực lượng chức năng.

Một số địa bàn như: xã Long Tân (H.Nhơn Trạch);  các phường Tân Vạn, Bửu Long và xã Long Hưng (TP.Biên Hòa); H.Tân Phú (đoạn thượng nguồn sông Đồng Nai)… vẫn liên tục diễn ra các vụ bơm hút cát, khai thác sỏi trái phép.

Tại TP.Biên Hòa, theo phản ảnh của một số người dân, các đối tượng khai thác cát trái phép hoạt động theo kiểu “cuốn chiếu” và di chuyển liên tục để tránh bị phát hiện. Theo đó, các đối tượng sẽ lần lượt chọn và đặt địa điểm khai thác theo chu kỳ (mỗi địa điểm như vậy từ 1-3 đêm). Khi phát hiện có động tĩnh, các đối tượng lại rút đi khu vực khác.

Bà N.T.L. (ngụ KP.2, P.Bửu Long, TP.Biên Hòa) cho biết, trên sông Đồng Nai, đoạn qua P.Bửu Long, tình trạng khai thác cát trái phép thường tái diễn. Các đối tượng di chuyển theo chu kỳ để hoạt động vừa tránh bị công an phát hiện vừa đỡ bị người dân phản ứng. Cứ khoảng hơn 1 tháng thì chu kỳ đó lại lặp lại.

Trước tình hình hoạt động của các đối tượng “cát tặc” vẫn diễn biến phức tạp, lực lượng công an đã linh hoạt áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý. Những cuộc ra quân thầm lặng của lực lượng trinh sát vẫn liên tục được duy trì, nhất là tại những “điểm nóng” về khai thác cát như: xã Long Hưng (TP.Biên Hòa), xã Long Tân (H.Nhơn Trạch), xã Tam An (H.Long Thành)… Liên tiếp các vụ khai thác cát trái phép ở các địa phương này bị lực lượng công an phát hiện, bắt giữ.

Gần nhất là vụ phát hiện, bắt giữ 11 phương tiện khai thác cát trái phép tại địa bàn xã Long Tân (H.Nhơn Trạch) và xã Tam An (H.Long Thành) vào 2 đêm 4-7 và 5-7 của cán bộ - chiến sĩ PC05 Công an tỉnh. Để phát hiện, xử lý được các đối tượng khai thác cát trái phép trong vụ việc này, các trinh sát của PC05 đã dày công đeo bám, nắm bắt tình hình hoạt động của các đối tượng.

Tương tư, rạng sáng 4-7, các trinh sát PC05 bất ngờ bao vây nhóm đối tượng đang điều khiển 9 ghe (trong đó có 1 ghe bơm hút và 8 phương tiện vận chuyển cát) để bơm hút và chở cát khai thác trái phép trên sông Đồng Nai đoạn thuộc rạch Bà Chèo, xã Tam An (H.Long Thành). Thấy lực lượng công an xuất hiện, các đối tượng trên những phương tiện này đã nhảy xuống sông tẩu thoát. Ngay sau đó, lực lượng công an đã tiếp cận và tạm giữ toàn bộ số phương tiện nói trên cùng 130m³ cát để tiếp tục xác minh, xử lý.

Người dân xã Nam Cát Tiên, H.Tân Phú bức xúc vì tình trạng khai thác cát gây sạt lở bờ sông, ảnh hưởng đến đất đai, hoa màu

Đối với tình trạng khai thác đất, đá, theo đánh giá của PC05 Công an tỉnh, hoạt động này chủ yếu diễn ra tại một số địa phương ở vùng sâu, vùng xa có những khu đất rừng, rẫy nhiều như các huyện: Xuân Lộc, Trảng Bom, Định Quán, Thống Nhất… Đặc biệt, một số người lợi dụng việc cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp để khai thác, tận thu đất, đá nhưng hoàn toàn không đăng ký, xin phép các cơ quan chức năng.

Điển hình như vụ bắt điểm khai thác đất tại Đồi Môn (thuộc ấp 4, xã Xuân Tâm, H.Xuân Lộc) vào ngày 12-5. Qua xác minh lực lượng công an xác định, một số người dân địa phương lấy lý do đào ao thả cá để khai thác bán khoảng 700m³ đất cho các chủ lò gạch làm vật liệu sản xuất gạch, ngói. Sau khi lập hồ sơ, lực lượng chức năng đã ra quyết định xử phạt các đối tượng liên quan số tiền 1 tỷ đồng.

Theo nhận định của một số cơ quan chức năng của tỉnh, việc khai thác đất, đá trái phép diễn ra một cách tự phát như vậy sẽ gây nguy cơ thay đổi tính chất mục đích sử dụng đất, gây ô nhiễm môi trường, hư hỏng đường sá, thất thoát nguồn thu cho ngân sách, ảnh hưởng đời sống nhân dân địa phương.

Theo thống kê của PC05 Công an tỉnh, từ giữa tháng 12-2019 đến giữa tháng 6-2020, các đơn vị nghiệp vụ Công an tỉnh và công an các địa phương đã tổ chức nhiều đợt cao điểm tuần tra, mật phục để bắt, xử lý các đối tượng khai thác cát, kinh doanh khoáng sản trái phép.

Qua đó, lực lượng công an đã phát hiện, bắt xử lý 192 vụ, 213 đối tượng; xử phạt tổng số tiền gần 2 tỷ đồng; thu giữ 22 ghe bơm hút cát và hàng trăm mét khối cát, đá. Trong số đó, khai thác cát 39 vụ, 42 đối tượng, xử phạt 225 triệu đồng; khai thác đất, đá 70 vụ, 77 đối tượng, xử phạt hơn 600 triệu đồng; vi phạm về mua bán khoáng sản trái phép 10 vụ, xử phạt 70 triệu đồng… Trong đó đã có 1 vụ khai thác cát được chuyển cho cơ quan điều tra xử lý hình sự theo quy định pháp luật.

* Chủ động đấu tranh phòng ngừa

Với sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Đảng ủy, Ban giám đốc Công an tỉnh, thời gian vừa qua các đơn vị, địa phương trong tỉnh đã triển khai quyết liệt các biện pháp đấu tranh, xử lý nạn khai thác, kinh doanh khoáng sản trái phép.

Tại địa bàn H.Nhơn Trạch, Công an huyện thường xuyên bố trí các tổ tuần tra, phối hợp với lực lượng chức năng địa phương liên tục kiểm tra trên dọc tuyến sông để kịp thời phát hiện, xử lý các đối tượng trộm cát. Thiếu tá Nguyễn Văn Hùng, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, ma túy Công an H.Nhơn Trạch cho biết, thời gian vừa qua đơn vị đã “đánh mạnh” vào nạn khai thác cát trên dọc tuyến sông Đồng Nai.

Lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát trên sông để kịp thời ngăn ngừa các đối tượng khai thác cát trái phép. Trong ảnh: Cán bộ, chiến sĩ Công an TP.Biên Hòa tuần tra, kiểm soát trên sông Đồng Nai

Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2020, Công an H.Nhơn Trạch đã phát hiện, xử lý 19 vụ, 27 đối tượng về các hành vi khai thác khoáng sản trái phép, vận chuyển khoáng sản không rõ nguồn gốc, không có giấy đăng ký kinh doanh và không đăng ký phương tiện vận chuyển… Qua điều tra, lực lượng công an đã lập biên bản xử phạt hành chính với tổng số tiền hơn 207 triệu đồng; tịch thu 2 phương tiện vận chuyển, 5 ghe gỗ khai thác cát và 236m³ cát.

Công tác đấu tranh, ngăn ngừa nạn khai thác khoáng sản cũng được cán bộ, chiến sĩ PC05 Công an tỉnh chú trọng. Theo lãnh đạo PC05 Công an tỉnh, bám sát Chỉ thị 14-CT/TU ngày 20-12-2016 của Tỉnh ủy về tăng cường quản lý khai thác và kinh doanh khoáng sản trên địa bàn tỉnh, thời gian vừa qua ngoài công tác tuyên truyền, vận động người dân thì hoạt động đấu tranh, phòng ngừa cũng được thực hiện quyết liệt.

Trong đó thực hiện các kế hoạch của Bộ Công an, UBND tỉnh, Công an tỉnh, Phòng PC05 đã mở nhiều đợt truy quét bảo vệ lâm sản và khoáng sản.Trong đó tập trung xử lý dứt điểm các khu vực có dấu hiệu manh nha hình thành “điểm nóng” về khai thác khoáng sản như: khu vực sông Đồng Nai qua TP.Biên Hòa; các xã Long Tân, Phú Thạnh (H.Nhơn Trạch), khu vực giáp ranh với Q.9 (TP.HCM); khu vực Đồi Môn (xã Xuân Tâm, H.Xuân Lộc)…

Trong khi đó, theo lãnh đạo Công an tỉnh, để ngăn chặn, xử lý tận gốc nạn khai thác khoáng sản, Công an tỉnh đã xác định rõ đối tượng, địa bàn trọng điểm tập trung vào lĩnh vực khai thác, kinh doanh cát trái phép dọc tuyến sông Đồng Nai; các tổ chức, cá nhân lợi dụng các dự án, khu vực cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp để khai thác đất, đá trái phép; các bến bãi tập kết khoáng sản có nguồn gốc không hợp pháp.

Trên cơ sở đó đề ra các giải pháp phòng ngừa nghiệp vụ, biện pháp tuyên truyền, biện pháp phối hợp. Trong đó cần phải huy động cả hệ thống chính trị tham gia vào công tác đấu tranh, phòng ngừa, xử lý các đối tượng có hành vi vi phạm. Đối với lực lượng công an phải phối hợp các biện pháp vừa tuần tra công khai và mật phục tập kích các khu vực có dấu hiệu tập trung nhiều điểm hoạt động vi phạm.

Lãnh đạo Công an tỉnh cũng yêu cầu lãnh đạo các đơn vị nghiệp vụ và công an các địa phương phải nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu. Nếu đơn vị, địa phương nào để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản phức tạp, kéo dài, không có biện pháp xử lý, ngăn chặn thì xử lý nghiêm người đứng đầu công an địa phương, đơn vị đó.             

 Trần Danh

Phó chủ tịch UBND P.Bửu Long (TP.Biên Hòa) Hứa Hoàng Huynh:

Tăng cường kiểm tra, giám sát từ cơ sở

Tình trạng sạt lở đất và nhà của người dân do khai thác cát sông trái phép diễn ra trong thời gian qua khiến nhiều hộ dân bức xúc, phản ảnh đến chính quyền địa phương. Để xử lý dứt điểm tình trạng này, thời gian qua thực hiện chỉ đạo của UBND TP.Biên Hòa, lãnh đạo phường thường xuyên chỉ đạo các lực lượng chức năng: công an, dân quân… tăng cường các hoạt động kiểm tra, nắm tình hình. Địa phương cũng đã cho gắn camera an ninh ở khu vực thường xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép để theo dõi, giám sát.

Bên cạnh đó, UBND phường còn tham mưu cho UBND TP.Biên Hòa đề xuất Sở Giao thông - vận tải không cho phép các ghe, thuyền neo đậu tại khu vực bến đò Trạm ở KP.4, P.Bửu Long để tránh tình trạng ghe, thuyền khai thác, vận chuyển cát trái phép lợi dụng neo đậu chờ đến đêm khuya mới hoạt động.

Ông Đinh Văn Thuận (ngụ xã Nam Cát Tiên, H.Tân Phú):

Phối hợp tìm giải pháp ngăn ngừa khai thác cát trái phép

Tình trạng bơm, hút cát trái phép gây sạt lở nghiêm trọng đến đất đai, hoa màu của người dân địa phương ở khu vực ấp 1, 3, xã Nam Cát Tiên đã diễn ra từ nhiều năm nay. Trước tình trạng này, người dân địa phương cũng đã phản ảnh đến chính quyền và cơ quan chức năng vào cuộc, nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý triệt để.

Qua thông tin từ chính quyền, hiện dòng sông ở khu vực này không được cấp phép khai thác cát. Tuy nhiên, phía bờ sông thuộc tỉnh Lâm Đồng thì lại được khai thác cát. Cùng một dòng sông mà bên cấm bên lại được khai thác thì rất dễ bị các đối tượng lợi dụng để khai thác cát trái phép. Do đó, các ngành chức năng của tỉnh Đồng Nai cần phối hợp với tỉnh Lâm Đồng để xem xét, thống nhất giải pháp ngăn ngừa khai thác cát trái phép ở khu vực này.

Ông N.V.T. (ngụ xã Long Tân, H.Nhơn Trạch):

Xử lý nghiêm các đối tượng khai thác cát trái phép

Thời gian gần đây, mặc dù lực lượng công an thường xuyên tuần tra, kiểm tra trên sông để phát hiện, xử lý các đối tượng khai thác cát trái phép nhưng các đối tượng bơm hút cát đã tìm mọi cách để đối phó.  Khi con nước lên, các đối tượng đã luồn sâu vào rạch nhỏ để bơm hút cát, nước xuống các đối tượng lại tấp ghe vào bụi rậm để cất giấu. Tình trạng này vẫn diễn ra thường xuyên nhưng rất khó để xử lý triệt để vì hầu hết các đối tượng khai thác cát trái phép đều là người dân địa phương, họ nắm rất rõ mọi luồng, lạch, địa hình và cả giờ nước sông lên, xuống.

Trước tình trạng sạt lở đất vì nạn khai thác cát trái phép, nhiều người dân ở khu vực giáp sông đã phải bán đất đai để tìm kiếm chỗ ở ổn định khác. Một số người dân đã sinh sống lâu năm ở khu vực này mong muốn lực lượng chức năng và chính quyền địa phương phải có giải pháp mạnh để xử lý triệt để tình trạng này, nhất là xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm để từng bước hạn chế, đẩy lùi nạn khai thác cát trái phép như hiện nay.         

                Thành Vinh (ghi)