Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 80 công trình cấp nước nông thôn (CNNT) được đầu tư bằng nguồn ngân sách. Tuy nhiên, nhiều công trình đến nay đã xuống cấp, ngưng hoạt động...
Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 80 công trình cấp nước nông thôn (CNNT) được đầu tư bằng nguồn ngân sách. Tuy nhiên, nhiều công trình đã xuống cấp, ngưng hoạt động dẫn đến công suất chỉ đạt hơn 50%.
 |
| Đoàn giám sát của HĐND tỉnh kiểm tra công trình cấp nước sạch nông thôn tại xã Sông Thao (H.Trảng Bom). Ảnh: Lê An |
Vấn đề phát huy hiệu quả các công trình và đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nước sạch của người dân nông thôn là bài toán đặt ra hiện nay.
* Nhiều công trình hiệu quả thấp
Báo cáo của Sở NN-PTNT cho thấy, trên địa bàn tỉnh có 83 công trình CNNT được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách với tổng công suất thiết kế hơn 56 ngàn m3/ngày đêm nhưng công suất hoạt động thực tế chỉ khoảng 32 ngàn m3/ngày đêm, bằng 57% công suất.
Huyện Trảng Bom có 4 công trình CNNT nhưng hiện chỉ còn 2 công trình hoạt động, hiệu quả hoạt động không cao. Điển hình là công trình tại xã Đồi 61.
| Theo Sở NN-PTNT, toàn tỉnh hiện có 83 công trình CNNT, trong đó có 7 công trình hoạt động bền vững, 45 công trình hoạt động tương đối bền vững, 26 công trình hoạt động kém bền vững và 5 công trình không hoạt động. Tổng công suất thiết kế các công trình 56,7 ngàn m3/ngày đêm và công suất thực tế 32,6 ngàn m3/ngày đêm, hiệu quả khai thác đạt 57%. |
Ông Trần Ngọc Ánh, Phó giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh (thuộc Sở NN-PTNT) cho biết, công trình CNNT tại xã Đồi 61 có công suất thiết kế được duyệt 40m3/giờ (tương đương 640m3/ngày đêm) nhưng công suất hoạt động đạt khoảng 31%.
Cũng tại H.Trảng Bom, công trình CNNT tại xã Sông Thao mới nâng cấp và đưa vào sử dụng năm 2020, công trình có đầy đủ các hạng mục kỹ thuật với công suất 960m3/ngày đêm, cung cấp nước sạch cho khoảng 2,5 ngàn hộ dân, nhưng thực tế hiện nay mới cấp nước cho khoảng 1,1 ngàn hộ, công suất đạt khoảng 46% so với thiết kế.
Thực trạng này cũng tương tự tại H.Long Thành. Trưởng phòng Kinh tế H.Long Thành Lâm Văn Minh cho biết, trên địa bàn hiện có 3 công trình CNNT được giao cho UBND các xã quản lý, nhưng 1 công trình đã ngưng hoạt động, 2 công trình còn lại hoạt động nhưng hiệu quả không cao. Cụ thể, công trình CNNT tại xã Bàu Cạn đã hư hỏng và ngưng hoạt động từ năm 2017; công trình tại xã Bình Sơn hoạt động đạt 35% công suất và công trình tại xã Bình An hoạt động đạt 52% công suất so với thiết kế.
Công suất hoạt động thấp không chỉ ảnh hưởng hiệu quả đầu tư công trình CNNT mà kéo theo đó là tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch sinh hoạt không được cải thiện; gia tăng các chi phí duy tu, bảo dưỡng, quản lý.
* Chưa “mặn mà” với nước sạch nông thôn do chi phí lắp đặt cao
Chia sẻ về vấn đề nước sạch nông thôn, Phó chủ tịch UBND xã Sông Thao Trần Sình Coóng cho biết, trên địa bàn xã có khoảng 38% hộ dân đăng ký dùng nước sạch. Nguyên nhân nhiều hộ chưa tích cực lắp đặt và sử dụng nước máy do chi phí lắp đặt cao. Ngoài ra, giá nước sạch còn cao, lưu lượng nước không ổn định, một số khu vực dân cư hay xảy ra mất nước giờ cao điểm…
 |
| Công trình cấp nước sạch tại xã Sông Thao, H.Trảng Bom mới đầu tư nâng cấp nhưng công suất hoạt động đạt khoảng 46%. Ảnh: L.An |
Ông Trần Văn Khuê, Trưởng trạm Cấp nước xã Lộ 25 (H.Thống Nhất), chia sẻ Trạm Cấp nước xã Lộ 25 đi vào hoạt động năm 2018 nhưng đến nay công suất đạt khoảng 35%. Nguyên nhân là khi đầu tư chỉ làm được tuyến ống chính và tuyến ống nhánh ở những khu vực đông dân cư, các khu dân cư mới hình thành chưa có tuyến ống đi qua nên người dân không đăng ký lắp đặt đồng hồ nước. Nhiều hộ dân chưa đăng ký dùng nước sạch, có hộ lắp đặt nhưng dùng song song 2 nguồn nước.
Theo ông Lâm Văn Minh, công tác quản lý, vận hành, khai thác các công trình CNNT kém hiệu quả do nhiều nguyên nhân như: cán bộ chuyên môn cấp xã quản lý kiêm nhiệm nhiều việc; người quản lý công trình không có chuyên môn kỹ thuật sửa chữa khi có sự cố; tiền thu nước sạch thấp, thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng công trình.
Mới đây, Phòng Kinh tế H.Long Thành kiến nghị Sở NN-PTNT tham mưu, đề xuất UBND tỉnh chấp thuận bàn giao 2 công trình CNNT về Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện quản lý, khai thác, vận hành; thanh lý công trình cấp nước tại xã Bàu Cạn.
Lê An
