Gấp rút hoàn thành thủ tục cho hàng trăm dự án

Trên địa bàn Đồng Nai hiện có gần 200 dự án đưa vào danh mục thu hồi đất đã quá hạn 3 năm chưa thực hiện xong. Các địa phương đề xuất tỉnh không thu hồi dự án và đang gấp rút hoàn thành thủ tục để triển khai.

Đoàn giám sát của HĐND tỉnh giám sát dự án, đất đai tại H.Nhơn Trạch. Ảnh: H.Giang

Danh mục các dự án thu hồi đất trên đã được HĐND tỉnh thông qua trong 6 năm liền, từ năm 2014-2019. Trong đó, đa số dự án thuộc hạ tầng giao thông, hệ thống thủy lợi, trường học, khu dân cư...

* Tổng diện tích đất đề nghị thu hồi lên đến hơn 4 ngàn ha

Gần 200 dự án đã quá hạn được các huyện, thành phố đề nghị tiếp tục triển khai có tổng diện tích phải thu hồi hơn 4 ngàn ha. Có những dự án đang trong giai đoạn lập thủ tục về đất đai, thông báo thu hồi đất, áp giá bồi thường, đang thực hiện công tác bồi thường… Nhiều dự án, người dân bị thu hồi đất nhưng chưa đồng thuận với giá bồi thường nên vướng mắc tại khâu này, phải đợi tháo gỡ.

Trưởng phòng Quy hoạch (Sở TN-MT) Đào Thị Thanh Hoài cho biết: “Các dự án đưa vào danh mục thu hồi đất quá hạn 3 năm chưa hoàn thành chủ yếu vướng ở khâu bồi thường giải phóng mặt bằng. Do một số người dân bị thu hồi đất cho rằng giá bồi thường thấp nên chưa đồng ý nhận tiền bồi thường và giao mặt bằng. Ngoài ra, còn do các địa phương cùng lúc triển khai nhiều dự án và đều phải thu hồi đất, chưa tập trung giải quyết những vướng mắc kịp thời khiến cho dự án kéo dài”.

Cũng theo bà Hoài, các dự án đề xuất tỉnh tiếp tục gia hạn triển khai đã được đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Diện tích phải thu hồi rất lớn nên các địa phương phải “tăng tốc” mới kịp giao mặt bằng để chủ đầu tư triển khai dự án.

Qua tìm hiểu, có những dự án đã đưa vào danh mục thu hồi đất 5-6 năm nhưng chưa thực hiện xong giải phóng mặt bằng. Điều này dẫn đến hệ lụy là các dự án chậm tiến độ vì không có mặt bằng thi công, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và tỉnh. Có những dự án thu hồi đất gần xong, chỉ còn vài hộ chưa đồng tình, gây ảnh hưởng đến tiến độ bồi thường và thi công dự án.

Đơn cử như dự án Cụm công nghiệp Phú Túc nằm trên địa bàn xã Phú Túc (H.Định Quán) có diện tích thu hồi 50ha; Hệ thống thủy lợi trồng mía Định Quán ở các xã Gia Canh, Phú Hòa hơn 11ha (H.Định Quán); Cụm công nghiệp Xuân Hưng (xã Xuân Hưng, H.Xuân Lộc) có diện tích gần 21ha; Hệ thống thoát nước khu vực suối Chùa, suối Bà Lúa, suối Cầu Quan (TP.Biên Hòa)…

Phó chủ tịch UBND TP.Biên Hòa Huỳnh Tấn Lộc cho hay: “Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng cho các dự án thường kéo dài vì các hộ gia đình, cá nhân cho rằng giá bồi thường thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Bên cạnh đó, TP.Biên Hòa thiếu khu tái định cư cho các dự án nên mất khá nhiều thời gian chờ đợi, ảnh hưởng đến tiến độ của không ít dự án. Do đó, thành phố đã đề xuất tỉnh gia hạn tiếp cho nhiều dự án quan trọng”.

* Cần gỡ khó cho các dự án

Việc triển khai các dự án trong những năm qua gặp không ít khó khăn, vướng mắc liên quan đến chính sách, đất đai, quy hoạch, vốn, bồi thường giải phóng mặt bằng. Khoảng 2 năm trở lại đây, nhiều dự án gần như giậm chân tại chỗ vì vướng Luật Đầu tư năm 2020, Luật Đất đai năm 2013, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công… Đây cũng là lý do khiến cho nhiều dự án đã được phê duyệt nhưng quá thời hạn chưa hoàn thành.

Tuy nhiên, cũng có những công trình, dự án đầu tư công do các địa phương đưa vào với số lượng quá nhiều, không tính toán kỹ dẫn đến trong kỳ không đủ nguồn lực để triển khai thực hiện. Đồng thời, nhiều dự án của doanh nghiệp đầu tư còn chưa phối hợp với địa phương thực hiện nhanh các thủ tục về bồi thường hoặc chưa chuyển tiền bồi thường kịp thời cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất làm cho dự án kéo dài. Đôi khi còn xảy ra tình trạng khiếu nại…

Trong năm 2022, HĐND tỉnh đã có nhiều đợt giám sát về việc sử dụng đất đai, triển khai các dự án trên địa bàn tỉnh. Kết quả, có gần 1 ngàn dự án phải thu hồi vì quá thời hạn không triển khai, chủ đầu tư xin hủy vì không đủ khả năng thực hiện tiếp, không phù hợp với quy hoạch.

Phó chủ tịch UBND H.Nhơn Trạch Nguyễn Hữu Thành cho biết: “Trên địa bàn huyện được quy hoạch triển khai hàng trăm dự án trên các lĩnh vực, trong đó gồm có dự án của trung ương, tỉnh, huyện. Huyện thường xuyên rà soát yêu cầu chủ đầu tư triển khai nhanh dự án để kịp tiến độ. Thế nhưng, có những công trình dự án vướng về quy hoạch chưa đồng nhất, vướng đất lúa, đất công phải đợi điều chỉnh, đề xuất cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất… Quá trình làm hồ sơ thủ tục kéo dài, quá thời hạn quy định nên địa phương buộc phải đề xuất tỉnh thu hồi”.

Quá trình rà soát để đưa các công trình, dự án vào quy hoạch, danh mục thu hồi đất là rất quan trọng. Nếu khâu này làm kỹ, chỉ chọn những dự án có đủ các điều kiện để triển khai như: phù hợp về quy hoạch sử dụng đất, đồng bộ với các quy hoạch khác, đủ vốn để bồi thường, xây dựng.

Sau các đợt giám sát về đất đai, dự án, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Tạ Quang Trường nhấn mạnh: “Trước khi dự kiến đưa các công trình, dự án vào danh mục thu hồi đất, kế hoạch sử dụng đất hằng năm để trình HĐND tỉnh phê duyệt, các địa phương, sở, ngành cần kiểm tra, cân nhắc, chỉ chọn các dự án có thể triển khai. Như vậy sẽ tránh được tình trạng dự án quá hạn chưa thực hiện phải thu hồi, ảnh hưởng đến chất lượng quy hoạch, phát triển kinh tế của địa phương”. Cũng theo ông Trường, quá trình triển khai các dự án, chủ đầu tư phối hợp với chính quyền địa phương, tỉnh để kịp thời tháo gỡ nhanh những vướng mắc, thi công đúng tiến độ.

Trong các dự án đã quá hạn 3 năm chưa thực hiện xong, phải đề nghị gia hạn có những dự án diện tích khá lớn, nếu chủ đầu tư không chạy đua với thời gian sẽ rất khó hoàn thành như: khu đô thị du lịch sinh thái Long Thành tại P.Phước Tân và P.Tam Phước (TP.Biên Hòa) 771ha; khu nhà ở biệt thự và khu tái định cư núi Dòng Dài ở P.Phước Tân (TP.Biên Hòa) gần 155ha; khu đô thị dịch vụ Amata ở xã Tam An (H.Long Thành) 753ha…

Phó chủ tịch UBND tỉnh VÕ VĂN PHI: Dự án phải đảm bảo các điều kiện

Thời gian qua, các địa phương chưa kiểm tra kỹ các điều kiện của từng dự án trước khi đăng ký đưa vào danh mục, kế hoạch thu hồi đất. Do đó, quá trình thực hiện xảy ra tình trạng các quy hoạch bị lệch pha nhau, quy hoạch sử dụng đất chưa phù hợp, có quá nhiều hộ dân sinh sống trong khu vực dự án, thiếu vốn triển khai, lấy vào đất rừng… phải mất rất nhiều thời gian giải quyết. Bên cạnh đó, chủ đầu tư dự án và các địa phương, sở, ngành chưa phối hợp chặt chẽ trong giải quyết những khó khăn để khơi thông dự án. Vì vậy, có nhiều dự án đã chậm tiến độ phải thu hồi. Trong năm 2023, tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương phải chọn lựa những dự án đủ các điều kiện mới đưa vào danh mục để khi phê duyệt xong có thể thực hiện.

Giám đốc Sở TN-MT ĐẶNG MINH ĐỨC: Đã loại bỏ khá nhiều dự án

Vừa qua, ngoài gần 200 dự án quá hạn nhưng đã bố trí vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2021-2025, các địa phương đã đăng ký đưa vào danh mục thu hồi đất thêm hơn 180 dự án mới với diện tích cần thu hồi gần 3 ngàn ha. Qua rà soát, lấy ý kiến các sở, ngành, Sở TN-MT thống nhất đưa vào danh mục trình HĐND tỉnh xem xét 71 dự án với diện tích cần thu hồi gần 300ha. Hiện UBND tỉnh giao cho Sở TN-MT làm đầu mối, tiếp tục phối hợp với các địa phương rà soát lại lần nữa các dự án đề xuất sẽ đưa vào danh mục thu hồi đất, kế hoạch sử dụng đất năm 2023. Mục đích là để khi các dự án được phê duyệt có thể triển khai, hạn chế dự án “treo”, phải thu hồi.

Khánh Minh (ghi)

Hương Giang