Tăng kiểm soát, ngăn tình trạng xâm nhập rừng trái phép

Thời gian qua, Đồng Nai là một trong những địa phương được Trung ương đánh giá cao về những nỗ lực trong công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng. Tuy nhiên, công tác giữ rừng hiện còn gặp không ít khó khăn, vất vả vì tình trạng xâm nhập rừng trái phép vẫn diễn biến phức tạp.

Lực lượng kiểm lâm Vườn quốc gia Cát Tiên phải băng rừng, lội suối để làm nhiệm vụ bảo vệ rừng. Ảnh: T.Nhân

Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 172 ngàn ha đất có rừng. Trong đó, diện tích rừng tự nhiên rộng lớn với hơn 150 ngàn ha rừng liền mạch mà các khu rừng thuộc Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên (H.Tân Phú) và Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (gọi tắt là Khu bảo tồn, H.Vĩnh Cửu) là chủ đạo.

* Những áp lực, hiểm nguy

Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai Lê Việt Dũng cho biết, năm 1997, Đồng Nai đã sớm có chủ trương đóng cửa rừng. Việc bảo vệ và phát triển rừng được thực hiện bài bản, hợp lý. Nhờ bảo vệ tốt, diện tích rừng phát triển, giá trị rừng nâng lên. Rừng tự nhiên ở Đồng Nai đã được các nhà khoa học đánh giá là khu vực điểm về đa dạng sinh học của Việt Nam và thế giới với hàng ngàn loài động - thực vật quý hiếm. Nơi đây còn được mệnh danh là “lá phổi xanh” của các tỉnh miền Đông Nam bộ vì đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu.

Với nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng của rừng, các đối tượng vi phạm thường xuyên tìm mọi cách vào rừng để săn bắt động vật rừng. Các đối tượng này rất manh động, sẵn sàng chống trả lực lượng kiểm lâm khi bị phát hiện, xử lý. Nhiều kiểm lâm viên đã đổ máu trong những lần đụng độ này.

Trong thời gian tới, VQG Cát Tiên tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân; phân công kiểm lâm viên phụ trách địa bàn thường xuyên xuống thôn, bản nhằm tạo mối quan hệ tốt đẹp với người dân, từ đó nắm bắt thông tin, vận động, thuyết phục các băng nhóm, đối tượng từ bỏ ý định xâm hại tài nguyên rừng.

Gần nhất, nhóm “lâm tặc” đã tấn công gây thương tích cho 3 kiểm lâm ở VQG Cát Tiên. Cụ thể, tối 1-3, lực lượng kiểm lâm của VQG Cát Tiên tiến hành tuần tra, kiểm soát bảo vệ rừng theo kế hoạch. Đến khoảng 2 giờ sáng 2-3, khi lực lượng kiểm lâm tuần tra tại địa phận ấp 4, xã Đắk Lua (H.Tân Phú) thì phát hiện nhóm đối tượng đang có hành vi săn bắt, vận chuyển trái phép động vật rừng.

Bị phát hiện, nhóm đối tượng manh động sử dụng hung khí chống trả gây thương tích cho lực lượng kiểm lâm để tẩu thoát. Hậu quả, các kiểm lâm viên: Chìu Văn Hai, Phạm Ngọc Tuấn, Lương Văn Bào bị chém gây thương tích nhiều nơi trên cơ thể. 3 kiểm lâm viên đã được cấp cứu tại Trung tâm Y tế H.Tân Phú và Bệnh viện Đa khoa khu vực Định Quán. Hiện sức khỏe cả 3 đã ổn định.

Nhận được tin báo về vụ việc, Công an H.Tân Phú đã tổ chức lực lượng truy bắt 7 đối tượng liên quan. Tang vật thu giữ gồm: heo rừng, nai, cheo, chồn hương, súng tự chế, dao… Vụ việc đang được cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm VQG Cát Tiên Nguyễn Thanh Long cho hay, các đối tượng “lâm tặc” đột nhập vào rừng trái phép không theo quy luật, giờ giấc cố định. Đối tượng thường sử dụng súng có tia hồng ngoại, ống giảm thanh để săn bắn thú rừng. “Bọn họ manh động và hoạt động có tổ chức như: phân công người chèo xuồng, cử người cảnh giới báo tin và người dùng hung khí chống trả lại kiểm lâm khi bị phát hiện” - ông Long bộc bạch.

Từ năm 2006 đến nay, trên địa bàn Khu bảo tồn đã xảy ra 4 vụ đối tượng xâm nhập rừng trái phép dùng súng bắn trả kiểm lâm và 7 vụ chống người thi hành công vụ, hành hung gây thương tích cho lực lượng kiểm lâm. Như ngày 24-4-2020, một nhóm hơn 10 người đã xông vào Trạm Kiểm lâm Cù Đinh (thuộc Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn) để đòi lại 2 chiếc xe máy do lực lượng kiểm lâm thu được trong rừng. Lúc này, kiểm lâm viên Mạc Quý Hùng ra tiếp chuyện thì bị nhóm người này xông đến tấn công, làm kiểm lâm viên Hùng bị thương trên đầu, chảy rất nhiều máu. Vụ việc đã được cơ quan chức năng vào cuộc điều tra, xử lý.

Theo Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Nguyễn Hữu Phước, các đối tượng “lâm tặc” thường lợi dụng những đêm tối không có trăng hoặc thời gian cao điểm lực lượng kiểm lâm tập trung cho công tác phòng, chống cháy rừng để xâm nhập vào rừng săn bắn động vật hoang dã. Các đối tượng hoạt động rất tinh vi bằng cách mang các loại súng dùng để săn bắn thú cất giấu ở trong rừng chứ không đem về nhà. Khi săn bắn được thú rừng, các đối tượng cho người đi trước thăm dò đường và liên tục thay đổi người, phương tiện vận chuyển nên công tác theo dõi, truy bắt đối tượng gặp rất nhiều khó khăn.

Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai Lê Việt Dũng (thứ 2 từ phải sang) cùng đoàn đến thăm hỏi, động viên kiểm lâm viên bị “lâm tặc” đánh gây thương tích vào ngày 2-3-2023

Khó khăn nữa, hiện Khu bảo tồn đang thực hiện việc chuyển đổi từ lực lượng kiểm lâm sang lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng (theo Nghị định 01/2019/NĐ-CP ngày 1-1-2019 của Chính phủ quy định về việc chuyển lực lượng kiểm lâm ở các VQG và khu bảo tồn thành lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng). Điều này đã gây tác động đến tâm lý, tư tưởng của lực lượng làm nhiệm vụ trực tiếp giữ rừng. Bởi lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng không được sử dụng vũ khí quân dụng (các loại súng: AK, K59, K54…) như kiểm lâm, mà chỉ được sử dụng công cụ hỗ trợ (roi điện, dùi cui…) và sẽ gặp nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe khi thực hiện nhiệm vụ trong rừng. Đặc biệt, công tác canh phục đêm thường phải trực tiếp đối mặt với các đối tượng săn bắn động vật rừng rất nguy hiểm, manh động, có sử dụng vũ khí tấn công chống đối lực lượng làm nhiệm vụ.

* Tăng cường tuần tra truy quét, bảo vệ rừng

Tuy phải đối mặt với nhiều nguy hiểm nhưng lực lượng kiểm lâm vẫn quyết tâm bám giữ rừng. Các đơn cơ quan, đơn vị hiện tích cực triển khai các giải pháp để bảo vệ sự an toàn cho lực lượng trực tiếp giữ rừng, vừa giúp cho công tác quản lý, bảo vệ rừng ngày càng hiệu quả.

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Nguyễn Hữu Phước cho biết thêm, lãnh đạo Khu bảo tồn thường xuyên gặp gỡ, thăm hỏi, động viên đối với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng. Đồng thời, đơn vị đã trích từ nguồn tiết kiệm chi tiêu nội bộ để hỗ trợ thêm cho anh em vì mức lương quá thấp. Hiện đơn vị đang cố gắng kiếm thêm nguồn hỗ trợ khác nhằm giúp những người làm công tác giữ rừng yên tâm làm nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, Khu bảo tồn sẽ bổ sung các quy chế phối hợp giữa đơn vị đã ký kết với chính quyền địa phương, công an, quân đội và lực lượng kiểm lâm vùng giáp ranh để thực hiện tốt hơn nữa công tác truy quét, bảo vệ rừng; tăng cường tuần tra ban đêm nhằm xử lý kịp thời các vi phạm, đặc biệt là hành vi sử dụng súng để săn bắn động vật rừng.

Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm VQG Cát Tiên Nguyễn Thanh Long cho biết, VQG Cát Tiên tiếp tục đầu tư mua sắm thêm trang thiết bị, công cụ hỗ trợ và mở các khóa đào tạo võ thuật, huấn luyện quản lý, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ cho kiểm lâm. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương “bảo vệ rừng tận gốc” thông qua xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tuần tra, truy quét bảo vệ rừng, thay đổi giờ giấc, hình thức tuần tra linh hoạt nhằm kịp thời phát hiện ngay các vụ vi phạm từ lúc mới xảy ra và ngăn chặn có hiệu quả.

Phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai LÊ VIỆT DŨNG: Tuyển chọn thêm những người tâm huyết với rừng

Lãnh đạo tỉnh đã nhận thấy được những khó khăn, áp lực trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và sẽ có những chỉ đạo quyết liệt trong thời gian tới. Trong đó, cần trang bị thêm cho lực lượng kiểm lâm và những người làm nhiệm vụ chuyên trách bảo vệ rừng về: nguồn lực, năng lực, trang thiết bị, công cụ, vũ khí… cho đủ mạnh để việc khống chế, bắt giữ đối tượng xâm hại rừng được hiệu quả, an toàn; tuyển chọn thêm những người tâm huyết, yêu rừng, không ngại khó khăn để bổ sung vào lực lượng trực tiếp giữ rừng, đồng thời phải có thêm những đãi ngộ để giúp anh em yên tâm công tác lâu dài.

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai NGUYỄN HỮU PHƯỚC: Tăng cường giáo dục, răn đe

Tình trạng các đối tượng “lâm tặc” sử dụng vũ khí trái phép để săn bắn động vật hoang dã rất manh động và ngày càng diễn biến phức tạp. Vì vậy, đề nghị tòa án nên đưa các đối tượng này ra xét xử lưu động tại các khu dân cư nhằm để giáo dục, răn đe, phòng ngừa chung.

An Nhân (ghi)

Thành Nhân