Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh: Lo ngại dùng cát biển nhiễm mặn và phải đánh giá tác động môi trường

(ĐN)- Sáng 4-6, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đặng Quốc Khánh mở màn trả lời chất vấn trước Quốc hội về các vấn đề liên quan lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

Báo cáo tại hội trường, Quốc hội cho biết, lĩnh vực này có 113 đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đăng ký chất vấn.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Đặng Quốc Khánh. Ảnh: Mediaquochoi

* Cần luật hóa cơ chế đặc thù về nguyên vật liệu đắp nền

Tại phiên chất vấn, đại biểu Đặng Bích Ngọc (ĐBQH tỉnh Hòa Bình) cho biết, thời gian qua, nhằm giải quyết khó khăn trong khai thác khoáng sản, nhất là vật liệu san lấp các công trình giao thông trọng điểm, Quốc hội đã cho phép áp dụng cơ chế đặc thù để xử lý vấn đề này.

Để giải quyết căn cơ vướng mắc trên, đại biểu đề nghị bộ trưởng cho biết cần luật hóa nội dung này thế nào nhằm đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, tạo sự thống nhất, chủ động cho chính quyền địa phương tổ chức thực hiện?

Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, sự đồng lòng của các địa phương nên đến nay đã thực hiện cơ chế đặc thù về việc cấp vật liệu san lấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, dự án đường cao tốc. Chính phủ cũng ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai; đồng thời chỉ đạo và Bộ Tài nguyên và môi trường ban hành các hướng dẫn về vật liệu xây dựng cho các dự án, nhờ vậy đến nay, tiến độ của các dự án này đạt yêu cầu đề ra.

Để luật hóa việc này, theo Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh, năm 2010, quy trình cấp mỏ cũng giống như cấp mỏ kim loại quý. Theo đó, quy trình chưa được phân loại, phân nhóm. Hiện nay, để xử lý, bộ đã đề xuất Chính phủ trình Quốc hội Luật Địa chất khoáng sản, theo đó phân loại 4 nhóm khoáng sản. 

Trong đó, nhóm 1 là kim loại quý, nhóm 2 là vật liệu xây dựng cao cấp, chế biến sâu, nhóm 3 là vật liệu xây dựng thông thường, nhóm thứ 4 là đá, sỏi. Trong đó, phân cấp triệt để nhóm 3, nhóm 4 cho địa phương và dự thảo là không phải cấp phép mỏ mà đăng ký, nộp nghĩa vụ thuế theo quy định.

Phiên chất vấn sáng 4-6. Ảnh: Mediaquochoi

* Lo sử dụng cát biển làm vật liệu xây dựng ảnh hưởng môi trường

Trong khi đó, đại biểu Trần Kim Yến, Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh đặt vấn đề về giải pháp về nguyên vật liệu cho các dự án đặc biệt quan trọng.

Đại biểu Trần Kim Yến cho biết, trong bối cảnh thiếu cát sông để thực hiện các dự án, nhất là các dự án đặc biệt quan trọng thì phương án dùng cát biển để thay thế là một hướng tìm kiếm. Tuy nhiên, việc thay thế có điều kiện khi mà chưa đáp ứng thì triển khai đại trà sẽ đánh cược với môi trường.

Đại biểu đề nghị bộ trưởng cho biết giải pháp trước mắt và lâu dài để có đủ nguyên vật liệu cho các dự án nhưng không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đảm bảo được an ninh nguồn nước?

Trả lời ý kiến của đại biểu Kim Yến, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nói việc sử dụng vật liệu xây dựng, cát cho các dự án trọng điểm quốc gia, nhất là đường cao tốc rất khó khăn. 

Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và môi trường và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu sử dụng cát biển. Hiện nay dự án thí điểm của Bộ Giao thông vận tải theo hội đồng của bộ cho thấy cát biển có thể san lấp, thi công đến độ K95. 

Bộ Tài nguyên và môi trường được giao đánh giá trữ lượng, khu vực lấy cát biển. Bộ đã hoàn thành đánh giá trữ lượng ở tỉnh Sóc Trăng và với trữ lượng có thể lấy ngay là 145 triệu m3, cách bờ khoảng gần 20km. Thân mỏ chiều sâu 7m. 

Bộ cũng khuyến cáo lấy cát biển chỉ lấy 2m để giảm tác động. Có nghĩa trữ lượng cát biển rất lớn và hiện cát biển đã được sử dụng san lấp, sử dụng ở các khu kinh tế ven biển.

Về lo ngại dùng cát biển nhiễm mặn, bộ trưởng nói đúng và khi sử dụng cát biển phải đánh giá tác động môi trường. Hiện nay cát biển sử dụng tốt nhất ở các khu vực đã có độ nhiễm mặn. Cát biển phải đảm bảo nguyên tắc không gây nhiễm mặn cho môi trường xung quanh. Tùy công trình, dự án, mức độ, theo bộ trưởng sẽ được đánh giá tác động từng dự án một.

Bộ trưởng bày tỏ đồng tình với đại biểu Kim Yến là việc dùng cát biển mặn song không được để tác động, gây nhiễm mặn. Còn cát biển đưa vào vật liệu xây dựng thì Bộ Xây dựng sẽ có tiêu chuẩn, quy chuẩn đưa vào công trình nào và cụ thể như thế nào để đảm bảo.

Thanh Hải