Cấm thuốc lá điện tử để bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua quyết định cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cũng như các chất gây nghiện, có hại cho sức khỏe từ năm 2025.

Lực lượng chức năng kiểm tra một cơ sở buôn bán thuốc lá điện tử. Ảnh: Trần Danh

Không chỉ các bác sĩ, mà nhiều bậc phụ huynh đều đồng tình với quyết định này vì sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe giới trẻ, cộng đồng.

Thuốc lá điện tử an toàn hơn thuốc lá truyền thống?

Theo thạc sĩ - bác sĩ Quản Minh Trị, Khoa Lồng ngực - mạch máu, Bệnh viện Đại học Y Dược Shing Mark, thực tế, các bác sĩ điều trị đã từng gặp nhiều người bệnh nghĩ rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ giúp họ cai nghiện thuốc lá hoặc giảm nguy cơ mắc bệnh hơn so với thuốc lá điện tử. Nhưng điều này hoàn toàn không đúng vì thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotine và nhiều hóa chất độc hại khác. Mặc dù, lượng chất độc có thể ít hơn so với thuốc lá truyền thống, nhưng những chất như formaldehyde, acetaldehyde và các hạt kim loại từ thiết bị điện tử cũng có khả năng làm tổn hại đến tế bào phổi. Điều này đặc biệt nguy hiểm cho những người đã hút thuốc lá truyền thống trước đó.

Bởi khi chuyển từ hút thuốc lá truyền thống sang hút thuốc lá điện tử sẽ khiến phổi của họ vốn đã tổn thương trở nên yếu hơn. “Tôi đã gặp một số bệnh nhân ung thư phổi ban đầu hút thuốc lá truyền thống, rồi chuyển sang thuốc lá điện tử với suy nghĩ rằng thuốc lá điện tử ít độc hại hơn. Nhưng thực tế là việc hút cả 2 loại thuốc lá này đã làm phức tạp thêm quá trình điều trị” – bác sĩ Trị chia sẻ.

Hình ảnh nhóm bạn trẻ ngồi quán cà phê hút thuốc lá điện tử không hề hiếm thấy tại nhiều quán cà phê. Anh V. H. Q., chủ quán cà phê trên đường Võ Thị Sáu, thành phố Biên Hòa cho hay, tệp khách hàng chính của quán là các bạn trẻ và thường đông về tối và khuya. Để thu hút khách, quán có cả không gian ngoài trời và máy lạnh, trong đó, trong phòng máy lạnh dành cho những người không hút thuốc. “Tuy nhiên, thực tế có nhiều bạn trẻ lại hút thuốc lá điện tử thay vì thuốc lá truyền thống ngay trong phòng máy lạnh. Dù chúng tôi có nhắc nhở, nhiều bạn trẻ cho rằng, hút thuốc lá điện tử không có mùi khó chịu như thuốc lá truyền thống và không ảnh hưởng đến người bên cạnh” – anh Q. nói.

Bác sĩ Đồng Minh Hùng, Phó khoa Bệnh không lây nhiễm, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh cho hay, thuốc lá điện tử có hương vị hấp dẫn, đa dạng, nhiều hương vị khác nhau như: hương trái cây, kẹo, hương bạc hà… Loại thuốc lá này ít mùi, ít khói hơn và không gây khó chịu về mùi hay khói như thuốc lá thông thường. Do đó, nhiều người nghĩ rằng nó an toàn. “Nhưng không có bằng chứng nào chứng tỏ hút thuốc điện tử không có nguy hại hay ít nguy hại hơn thuốc lá truyền thống. Ngược lại, hút thuốc lá điện tử còn có nhiều nguy hại hơn cả thuốc lá điếu” – bác sĩ Minh Hùng cho hay.

Thuốc lá điện tử - gây ra nhiều loại bệnh ung thư

Bác sĩ Hùng dẫn chứng, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khẳng định, không có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chứa nicotine là chất gây nghiện cao, gây hại đến sức khỏe. 

Ngoài ra, hơi thuốc lá điện tử chứa nicotine và các hóa chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người hít vào, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai. Người hít phải khói thuốc lá điện tử thụ động cũng giống như người hút trực tiếp,  đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… hoặc các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như: vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày…

Bác sĩ Đồng Minh Hùng, Phó khoa Bệnh không lây nhiễm, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh chia sẻ, theo thống kê của WHO, tại Việt Nam, qua tổng hợp báo cáo của gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cho thấy chỉ tính riêng năm 2023, đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, trong đó, sử dụng lần đầu tiên 81 người; đã từng dùng một thời gian là 1.143 người. Triệu chứng khi nhập viện chủ yếu do: dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp.

Mới đây, Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025 sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, trước những nguy cơ từ thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá mới. “Tôi thấy đây là một quyết định rất đúng đắn và kịp thời. Trong ngắn hạn, các loại thuốc lá này cũng có thể gây ra chấn thương phổi rất nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, chúng có thể làm suy giảm nghiêm trọng sự phát triển não bộ” – bác sĩ Hùng bày tỏ.

Bác sĩ Hùng cho rằng, việc sử dụng thuốc lá điện tử ở giới trẻ, nhất là trong học đường thực sự là mối nguy hiểm rất lớn đến sức khỏe, không những tốn kém tiền bạc, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng, những người xung quanh mà còn có nguy cơ gây cháy nổ từ các thiết bị thuốc lá điện tử.  

Không chỉ ngành Y tế, các phụ huynh cũng đồng tình với quyết định cấm thuốc lá điện tử. Chị Lê Thị Thanh, ngụ phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa chia sẻ: “Tôi có con trai đang học lớp 9, con ra khỏi nhà là gia đình không thể kiểm soát hết được. Tôi luôn lo sợ con bị lôi kéo hút thuốc lá điện tử. Và có thể vì đua đòi, con sẽ hút và lâu dần sẽ nghiện thuốc lá. Do đó, Nhà nước cấm bán các loại thuốc lá điện tử cùng làm tôi đỡ lo phần nào”.

Bích Nhàn