Cần tạo điều kiện để công dân thực hiện quyền lập hội

Tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp thứ 10, chiều 26/11, các đại biểu Quốc hội làm việc tại hội trường thảo luận dự thảo Luật về hội.

Qua thảo luận, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành cần thiết phải ban hành Luật về hội nhằm cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về quyền lập hội của công dân, phát huy vai trò tích cực của hội trong đời sống xã hội và tăng cường quản lý nhà nước về hội.

Luật phải tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền lập hội, phát huy tính tự nguyện, tự quản, tự chịu trách nhiệm của các hội, nhất là tự trang trải kinh phí hoạt động, hạn chế tối đa sự bao cấp, trông chờ vào ngân sách nhà nước, tránh xu hướng “hành chính hóa” tổ chức và hoạt động của hội, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước về hội; góp phần bảo đảm an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

Về phạm vi điều chỉnh của dự thảo, nhiều ý kiến đại biểu tán thành với dự thảo Luật quy định Luật này không áp dụng đối với “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội cựu chiến binh Việt Nam.”

Đây là các tổ chức chính trị-xã hội được quy định trong Hiến pháp, có vị trí, vai trò đặc biệt, được giao thực hiện các nhiệm vụ chính trị quan trọng và được Đảng bố trí các cán bộ chủ chốt trong ban lãnh đạo, được Nhà nước bảo đảm cơ sở vật chất, ngân sách hoạt động; có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, có đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên trách.

Nếu xác định vị trí, vai trò của các tổ chức này là các hội thuần túy mang tính chất xã hội tự quản và chịu sự điều chỉnh của Luật về hội là chưa phản ánh đúng bản chất và thực tế sự phát triển lịch sử của hệ thống chính trị ở Việt Nam.

Hơn nữa, một số tổ chức chính trị-xã hội đã được điều chỉnh trong các luật, pháp lệnh khác như Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật thanh niên, Pháp lệnh cựu chiến binh.

Khoản 3 Điều 4 của dự thảo Luật quy định một trong các trường hợp bị hạn chế quyền lập hội và quyền tham gia hội là trường hợp của "Cán bộ, công chức chưa được sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức."

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) đề nghị ban soạn thảo cần nghiên cứu, cấn nhắc để hạn chế thấp nhất việc cho phép cán bộ, công chức lập và tham gia hội.

Theo đại biểu, quy định này nảy sinh một số vấn đề, thứ nhất theo quy định trên cán bộ, công chức có quyền lập và tham gia hội khi có điều kiện là được cơ quan quản lý mình cho phép; thứ 2 người có thẩm quyền quản lý đồng ý cho cán bộ, công chức của mình lập hay tham gia hội trên cơ sở nào, theo quy định nào hay thích thì cho, không thích thì không cho.

Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương nhấn mạnh: “Chúng ta cứ trăn trở làm sao để có đội ngũ cán bộ, công chức mẫn cán, hết lòng với công việc được giao. Chính phủ đã từng xây dựng Đề án nâng cao chất lượng thời gian làm việc của cán bộ, công chức nhưng cứ cho tham gia hội rồi lấy thời gian của nhà nước để làm cho hội là điều hết sức mâu thuẫn.”

Một số ý kiến tán thành việc cho phép người có quốc tịch nước ngoài hoặc người không quốc tịch đang sinh sống và làm việc hợp pháp tại Việt Nam được tham gia hội trong một số trường hợp cụ thể nhằm bảo đảm việc triển khai thực hiện Công ước về quyền con người mà Việt Nam đã tham gia và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong tình hình hiện nay.

Nhiều ý kiến cho rằng các quy định trong dự thảo luật còn nặng về quản lý nhà nước mà chưa đề cập, phát huy, đề cao được quyền lập hội của công dân. Đề nghị ban soạn thảo rà soát kỹ để giảm bớt thủ tục hành chính, đơn giản thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận động lập hội, tham gia lập hội, quyền tham gia hội của công dân và tổ chức.

Đoàn đại biểu Liên đoàn nhà báo ASEAN đã tới dự thính phiên làm việc buổi chiều của Quốc hội./.