Hậu xây dựng trái phép: 'Số phận' nào cho hàng loạt công trình tiền tỷ? (Kỳ 1)

Những năm qua, hàng loạt công trình quy mô lớn trên địa bàn tỉnh đã vướng phải những sai phạm về đất đai, quy hoạch, xây dựng. Phần lớn các công trình sau khi bị phát hiện sai phạm đều đang ở trong tình trạng "treo" để chờ xử lý.

Những năm qua, hàng loạt công trình quy mô lớn trên địa bàn tỉnh đã vướng phải những sai phạm về đất đai, quy hoạch, xây dựng. Phần lớn các công trình sau khi bị phát hiện sai phạm đều đang ở trong tình trạng “treo” để chờ xử lý. “Số phận” bất định của các công trình kéo theo đó là sự lãng phí về nguồn lực đất đai, nguồn lực đầu tư xã hội.

Kết quả giám sát về quản lý và sử dụng đất đai, xây dựng trái phép giai đoạn từ năm 2018 - 2021 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai vừa thực hiện trong tháng 8-2022 chỉ rõ thực trạng là rất nhiều tiền bạc, tài nguyên đang bị lãng phí trên nhiều khía cạnh sau khi bị phát hiện xây dựng trái phép.

Theo đó, từ năm 2018 đến nay, nhiều công trình “khủng” trên địa bàn tỉnh đã bị phát hiện có các sai phạm về đất đai, quy hoạch, xây dựng. Các công trình xây dựng trái phép chỉ được phát hiện khi “sự đã rồi” khiến cho các cơ quan chức năng phải “đau đầu” tìm giải pháp xử lý.

Hàng loạt hạng mục bị phát hiện có các sai phạm về đất đai, xây dựng tại dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp P.Tân Tiến

Trong khi đó, các chủ đầu tư cũng chịu thiệt hại nặng nề khi hàng trăm tỷ đồng vốn đầu tư bị “chôn chân” theo các công trình xây dựng “lụi”.

Năm 2018, mặc dù mới trong giai đoạn quy hoạch làm cụm công nghiệp (CCN) nhưng gần 50 công trình nhà xưởng công nghiệp đã được xây “lụi” tại khu vực quy hoạch làm CCN Phước Tân, TP.Biên Hoà.

Khu đất rộng khoảng 72ha vốn có chức năng công viên rừng trồng theo quy hoạch chung TP Biên Hòa đã được “biến” thành một CCN “chui” quy mô lớn. Đáng nói hơn, dù xây “lụi” nhưng các nhà xưởng tại CCN “chui” này vẫn hoạt động trong một thời gian dài mới bị phanh phui.

Thực tế, trong những năm qua, hàng loạt công trình “khủng” được xây dựng trái phép đã cho thấy sự lỏng lẻo trong quản lý của các đơn vị liên quan cũng như chính quyền địa phương.

Sau CCN “chui” Phước Tân, năm 2019, một công trình xây dựng “khủng” khác cũng được phát hiện có những vi phạm về đất đai, xây dựng.

Sau gần 5 năm bị tạm ngưng thi công hạng mục bê tông cốt thép tầng một của khu B, dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp P.Tân Tiến đã bị xuống cấp trầm trọng

Dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp do Công ty CP Xây dựng dân dụng công nghiệp số 1 Đồng Nai triển khai thực hiện tại khu đất thuộc thửa số 1, tờ bản đồ số 4 (nằm trên đường Đồng Khởi, P.Tân Tiến, TP.Biên Hòa) có diện tích hơn 22 ngàn m2. Theo thiết kế, dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp có 3 khối công trình được ký hiệu lần lượt: A, B, C.

Thời điểm năm 2019, ngoài nhà hàng Eros Palace (thuộc khu C) được cấp giấy phép xây dựng tạm thì 2 công trình còn lại gồm tòa nhà chính trung tâm thương mại dịch vụ (khu B) và trung tâm hội nghị tổ chức sự kiện Eros Palace Luxury quy mô 4 tầng lầu và một tầng hầm đều chưa được cấp giấy phép xây dựng. Trong đó, trung tâm hội nghị tổ chức sự kiện Eros Palace Luxury dù chưa được cấp giấy phép xây dựng nhưng đã hoàn thiện và đi vào hoạt động từ năm 2017.

Việc dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp P.Tân Tiến bị “treo” để chờ xử lý làm lãng phí rất lớn nguồn lực đất đai, vốn đầu tư

Những năm sau đó, tình trạng “con voi chui lọt lỗ kim” với hàng loạt công trình quy mô lớn vi phạm về quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn tỉnh tiếp tục bị phát hiện như các vụ việc xây dựng khoảng 500 căn biệt thự, nhà liền kề khi chưa đủ điều kiện ở xã Đồi 61, H.Trảng Bom (khu dân cư Tân Thịnh); dự án Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài, TP.Biên Hoà; dự án khu dân cư Bình Đa…

Theo Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bùi Xuân Thống, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh xảy ra một số vụ việc sai phạm trong sử dụng đất, xây dựng không đúng quy định đã gây bức xúc trong dư luận, như: CCN Phước Tân xây dựng trái phép trên diện tích hơn 72ha đất rừng trồng; dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp xây dựng không phép trên 22 ngàn m2 đất công xảy ra trên đường Đồng Khởi, TP.Biên Hòa; vụ việc xây dựng khoảng 500 căn biệt thự, nhà liền kề xây dựng khi chưa đủ điều kiện ở xã Đồi 61, H.Trảng Bom…

Từ năm 2018, sau khi bị phát hiện sai phạm, khu trung tâm thương mại dịch vụ với quy mô dự kiến 5 tầng và một tầng hầm của dự án khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp P.Tân Tiến đã buộc phải tạm ngưng xây dựng để chờ cơ quan chức năng xử lý. Thời điểm đó, khu trung tâm thương mại dịch vụ đã được thi công hạng mục bê tông cốt thép tầng một với diện tích xây dựng hơn 4,3 ngàn m2. Bị tạm dừng thi công, gần 5 năm qua, phần hạng mục này cũng phải chịu cảnh “phơi gió, phơi sương”, xuống cấp trầm trọng.

Dự án khu dân cư Tân Thịnh, xã Đồi 61, H.Trảng Bom với gần 500 căn biệt thự xây “lụi”

488 biệt thự và nhà liên kế đã hoàn thành còn có 192 nhà mới thi công phần móng phải dừng lại để hoàn thiện thủ tục xây dựng.

Từ chỗ được quảng bá là “Thành phố thông minh đầu tiên của Việt Nam”, giờ đây, dự án này rơi vào cảnh hoang hoá, cỏ mọc um tùm tại hàng trăm căn biệt thự bỏ hoang.

Sau một thời gian tạm ngưng thi công, dự án khu dân cư Tân Thịnh tường được quảng bá là “Thành phố thông minh đầu tiên của Việt Nam” rơi vào cảnh bị bỏ hoang

Không chỉ 2 trường hợp trên, hàng loạt công trình vi phạm về đất đai, xây dựng và quy hoạch trên địa bàn tỉnh cũng đang rơi vào tình trạng bỏ hoang, đối mặt với tương lai bất định trong thời gian chờ các cơ quan chức năng xử lý. Có thể nói, việc buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng cũng như việc “cầm đèn chạy trước ô tô” của nhiều chủ đầu tư đã gây ra tình trạng lãng phí rất lớn nguồn lực đất đai, nguồn vốn đầu tư xã hội tại các công trình xây dựng trái phép.

Lê Văn - Khánh Minh - Vi Lâm. Đồ họa: Công Duy

Kỳ 2: Nan giải bài toán “hậu” sai phạm

Kỳ 2: Nan giải bài toán 'hậu' sai phạm

Kỳ cuối: Đừng để 'mất bò mới lo làm chuồng'