Quyết tâm xử lý môi trường trong chăn nuôi

Huyện Thống Nhất từng là “thủ phủ” chăn nuôi với tổng đàn lớn thuộc tốp đầu của tỉnh. Thống Nhất có tốc độ đô thị hóa nhanh nên ô nhiễm môi trường do chăn nuôi là bài toán khó với địa phương. Thời gian qua, thực hiện chủ trương của tỉnh, huyện đã tập trung xử lý vấn đề ô nhiễm trong chăn nuôi, tổng đàn vật nuôi trên địa bàn huyện giảm mạnh.

Trại heo của gia đình bà Nguyễn Thị Mai Lan tại xã Gia Tân 2, huyện Thống Nhất đã ngưng chăn nuôi. Ảnh: B.Nguyên

Ngành chăn nuôi chuyển hướng ứng dụng công nghệ cao trong quy trình chăn nuôi, xử lý môi trường nhằm vừa phát triển ngành chăn nuôi theo hướng hiện đại, vừa đảm bảo về bài toán môi trường.

Giảm đàn mạnh

Trước đây, huyện Thống Nhất có tổng đàn chăn nuôi rất lớn, đặc biệt là 2 vật nuôi chủ lực heo và gà. Thời gian qua, tổng đàn chăn nuôi trên địa bàn huyện không ngừng giảm mạnh.

Phó chủ tịch UBND huyện Thống Nhất Nguyễn Đình Cương so sánh, trước đây, chỉ tính riêng tổng đàn heo của huyện lên đến 441 ngàn con. Chăn nuôi theo quy mô trang trại hơn 3,5 ngàn cơ sở. Huyện thu hút rất đông trang trại chăn nuôi gia công. Nhưng thời gian qua, số trang trại chăn nuôi gia công trên địa bàn huyện giảm rất nhiều, hiện chỉ còn 27 trang trại. Tính đến giữa tháng 6-2024, toàn huyện chỉ còn 352 trang trại chăn nuôi có quy mô cấp huyện quản lý; 2 trang trại có quy mô cấp tỉnh quản lý. Về chăn nuôi nông hộ, trên địa bàn huyện có 679 hộ chăn nuôi quy mô nhỏ lẻ.

Nhiều trang trại, hộ chăn nuôi ở trong khu vực dân cư, không phù hợp với quy hoạch nên đã ngưng chăn nuôi. Bà Nguyễn Thị Liên, chủ trại nuôi heo tại xã Gia Tân 1, cho biết gia đình bà trước đây đầu tư hệ thống chuồng trại chăn nuôi heo với quy mô hàng trăm con. Nhưng khi chính quyền địa phương có quy định không được chăn nuôi trong khu dân cư hoặc khu vực không phù hợp với quy hoạch, gia đình bà đã ngưng chăn nuôi.

Bà Nguyễn Thị Mai Lan, hộ chăn nuôi heo tại xã Gia Tân 2, chia sẻ gia đình bà trước đây đầu tư trại nuôi heo ngay phía sau nhà và được địa phương hỗ trợ đầu tư xây dựng hầm biogas trong xử lý chất thải chăn nuôi. Nhưng khi dân cư xây dựng nhà cửa ở khu vực này ngày càng đông, gia đình bà tính toán đầu tư trại nuôi mới ở xa khu dân cư, đồng thời hạn chế rủi ro dịch bệnh cho đàn vật nuôi. Từ năm trước, gia đình bà Lan đã di dời đàn heo thịt qua trại nuôi mới, hiện chỉ có vài con heo nái mới sinh cần theo dõi bà vẫn để nuôi tạm tại trại cũ và đã có kế hoạch di dời trong thời gian tới.

Không chỉ với vật nuôi chủ lực có tổng đàn lớn là heo, nhiều hộ chăn nuôi đại gia súc trên địa bàn huyện cũng ngưng chăn nuôi khi không còn phù hợp với quy hoạch chăn nuôi mới.

Ông Trần Bình Quân, chủ trại nuôi bò tại xã Hưng Lộc, nhận thấy chăn nuôi trong khu dân cư không còn phù hợp nên thời gian trước gia đình ông đã ngưng chăn nuôi. Sau khi tìm hiểu nhiều mô hình sản xuất, gia đình ông Quân  chuyển đổi sang nuôi trùn quế. Với mô hình sản xuất mới này, thu nhập của gia đình ông vẫn được đảm bảo.  

Theo báo cáo của UBND huyện Thống Nhất, chỉ tính riêng năm 2023, toàn huyện đã kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với 105 trường hợp, tổng số tiền phạt trên 2,1 tỷ đồng.

Quyết tâm xử lý ô nhiễm môi trường

Theo báo cáo của UBND huyện Thống Nhất, thực hiện kế hoạch rà soát, kiểm tra, di dời các cơ sở chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường, trên địa bàn huyện có 74 cơ sở phải thực hiện di dời ra khỏi vị trí đang chăn nuôi. Đến nay, huyện đã di dời được 46 cơ sở, những cơ sở, trang trại còn lại chủ yếu chăn nuôi theo quy mô nông hộ và dự kiến đến đầu năm 2025 sẽ di dời hết số cơ sở này theo đúng lộ trình của tỉnh.

Thời gian qua, địa phương rất tích cực tổ chức kiểm tra, xử lý vi phạm nên vấn đề môi trường trong chăn nuôi trên địa bàn huyện đã có sự chuyển biến tích cực. Các cơ sở chăn nuôi còn lại trên địa bàn huyện rất quan tâm thực hiện nâng cấp, cải tạo, sửa chữa hoặc đầu tư cho hệ thống xử lý chất thải trong chăn nuôi.

Trại nuôi vịt giống của bà Nguyễn Thị Kim Anh tại xã Bàu Hàm 2 với quy mô tổng đàn 7 ngàn con vịt giống là một trong những trang trại ứng dụng công nghệ cao vào chăn nuôi tại địa phương. Đặc biệt, trang trại được đầu tư bài bản hệ thống xử lý nước thải, ứng dụng đệm lót sinh học, nguồn phân trong chăn nuôi được xử lý thành phân chuồng sử dụng trong trồng trọt.

Bí thư Huyện ủy Thống Nhất Cao Tiến Sỹ cho biết, thời gian qua, địa phương rất quyết liệt trong việc xử lý vi phạm về môi trường và các vi phạm khác trong chăn nuôi. Kết quả kiểm tra, khảo sát tại một số con suối trên địa bàn huyện cho thấy có sự chuyển biến, giảm hẳn ô nhiễm do chất thải chăn nuôi, qua đó môi trường trong chăn nuôi đã có sự chuyển biến. Quan điểm của địa phương là không khuyến khích nhân rộng chăn nuôi nhỏ lẻ, vì vấn đề dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, khó kiểm soát giết mổ lậu gây mất an toàn thực phẩm. Việc cần quan tâm hiện nay là tìm mô hình phù hợp cho người chăn nuôi nhỏ lẻ chuyển đổi ngành nghề.

Bình Nguyên